Psycholoog en psychotherapie in Leuven

Een psycholoog of een psychotherapeut is iemand die jou als persoon in je geheel zal trachten te begrijpen, iemand die probeert om jou beleving te doorgronden om je gedachten, je gevoelens en je gedrag nadien beter te kunnen plaatsen. Een therapeut wil je in de eerste plaats dus een beetje leren kennen. Daarnaast zal er tijdens de therapie ook veel aandacht gaan naar de context waarin bepaalde gedachten, gevoelens en gedragingen voorkomen. Op deze manier ontstaat er een completer inzicht in de hele situatie. Vanuit dit begrip kan er dan een volgende stap genomen worden en geleidelijkaan naar verandering toe gewerkt beginnen worden.

Doorheen de therapie, zullen alle elementen uit je situatie geleidelijk weer in het juiste perspectief schuiven en kunnen de verhoudingen en patronen ertussen weer duidelijk zichtbaar worden. Want pas wanneer je de dingen weer kan zien zoals ze zijn, kan je ook begrijpen waarom je bepaalde dingen doet en andere niet. Samen met de psycholoog kan je dan verder zoeken naar de kansen die hierachter verscholen liggen, de kwaliteiten of talenten die je nu niet kan benutten of hindernissen die je weg kunt nemen om andere keuzes te durven maken. Psychotherapie is dus ook op zoek gaan naar de krachten die je kan gebruiken om jezelf of je situatie te veranderen.

In therapie bij een psychotherapeut of psycholoog

De aanpak van elke psycholoog of psychotherapeut verschilt. Elke therapeut vertrekt immers vanuit zijn of haar ervaring of opleiding, maar ook vanuit zijn of haar eigen persoonlijkheid. Het is belangrijk om te kijken of jouw persoonlijkheid of jouw probleem aansluit bij de psycholoog of psychotherapeut in kwestie. Op basis van een eerste gesprek kan de therapeut wel aanvoelen of je misschien niet beter geholpen bent door een collega binnen de praktijk of binnen het netwerk.

Wanneer je met therapie aan de slag gaat, moet jij in de eerste plaats natuurlijk je verhaal kunnen vertellen en zal de psycholoog aandachtig luisteren. Daarna zal de therapeut samen met jou trachten om de doelstellingen te formuleren waar jij met je therapie naartoe wil werken. Vervolgens bekijken jullie samen op welke manier jullie te werk zullen gaan, bijvoorbeeld of jullie mekaar wekelijks zullen zien of in een ander ritme. Over de duur van een therapie valt weinig algemeens te vertellen, omdat elke situatie anders is en elke therapie zo verschilt. Meestal eindigt een therapie wanneer jij van mening bent dat je de beoogde doelstellingen hebt bereikt.

Verschil psychotherapeut, psycholoog en klinisch psycholoog

De meeste mensen kennen het verschil niet tussen een psycholoog en een psychotherapeut. Meestal spreekt men over de 'psycholoog' of de 'therapeut'. Daarom lichten we de verschillen hier even kort toe:

• psycholoog: is iemand met een universitair master diploma in de psychologie. Elke psycholoog heeft dus dezelfde basisopleiding genoten. Dit is een wettelijk beschermde titel, dus niet iedereen kan zich zomaar 'psycholoog' noemen.
• klinisch psycholoog: is een psycholoog gespecialiseerd in de geestelijke gezondheidszorg.
• psychotherapeut: is iemand die psychotherapie toepast. Vaak ligt er ook een gespecialiseerde opleiding aan de basis. Maar dit is niet per definitie zo, want in België is dit (nog) geen wettelijk beschermde titel, waardoor iedereen zich in theorie 'psychotherapeut' kan noemen.
• therapeut: de verzamelnaam voor iedereen die therapie toepast. Ook dit is geen beschermde titel in België.

In de praktijk speelt de titel uiteraard geen rol. Er zijn ook heel veel verschillende psychotherapeutische opleidingen, waardoor de therapie die je bij verschillende psychologen of psychotherapeuten kan volgen sterk van van elkaar kan verschillen. Het belangrijkste is dat je geholpen wordt, en daarom is het belangrijk te kiezen voor een goede psycholoog of psychotherapeut die aansluit bij jouw noden.

Verschil psycholoog en psychiater

Het verschil tussen een psycholoog en een psychiater begint opnieuw bij de opleiding. Een psycholoog heeft een universitaire masteropleiding psychologie genoten, welke los staat van de geneeskunde. Terwijl een psychiater zich pas kan specialiseren na een studie in de geneeskunde. Een psychiater is dus in de eerste plaats een arts, die zich nadien verder heeft gespecialiseerd in geestesziekten. Een opleiding of specialisatie tot psychotherapeut kan zowel door een psycholoog als door een psychiater worden gevolgd.

Psychologen hebben niet de bevoegdheid om medicatie voor te schrijven. In situaties waarin dit aangewezen is, of waar er al medicatie wordt genomen, zal er dan ook samen gewerkt worden met een arts of psychiater. Dit gebeurt natuurlijk altijd in overleg met de cliënt.

Waarmee kan een psycholoog jou helpen ?

In de hoofdstukken hieronder gaan we wat dieper in op enkele courante situaties waarin mensen een beroep kunnen doen op een psycholoog of psychotherapeut. Er zijn uiteraard ook heel wat andere situaties waarmee en psycholoog jouw kan bijstaan.

Depressie

Het woord 'depressie' wordt tegenwoordig nogal snel in de mond genomen. Iedereen heeft wel eens last van een emotionele dip of depressieve symptomen. Maar wanneer de negativiteit en het gebrek aan energie over een langere periode aanhoudt, kan er sprake zijn van een (beginnende) depressie.

Als je last hebt van onderstaande symptomen kan dit wijzen op een depressie:

• je voelt je algemeen slecht
• je hebt een gebrek aan energie
• je hebt geen interesse meer voor iets
• je kan moeilijk beslissingen nemen
• je slaappatroon is verstoord
• je eetpatroon is verstoord
• je hebt zelfmoordgedachten
• je leidt onder schuldgevoelens
• je kan je moeilijk concentreren

Als deze klachten zich afwisselen met periodes van grote euforie, ook wel een manie genoemd, spreken we van een manische depressie.

Als je er niet meer uit komt en je niet weet welke kant je op moet, kan een psycholoog of psychotherapeut je helpen om uit te zoeken waarom je je zo voelt en hoe je daar iets aan kan doen. Soms kan een behandeling met therapie volstaan om je er weer bovenop te helpen. Maar omdat een depressie ook lichamelijke aspecten heeft, is het soms ook aan te raden samen te werken met je huisarts of een psychiater. Dit zal uiteraard altijd in overleg met jou gebeuren.

Stress en burnout

In het dagelijkse leven vind je heel wat uitdagingen op je pad. Om die uitdagingen efficient het hoofd te kunnen bieden, heb je een gezonde dosis stress nodig. Maar wanneer het niveau van stress onze persoonlijke draagkracht overstijgt, ervaren we stress als een spanning die ons lichaam, onze 'geest' en zo ook ons leven negatief beinvloedt.

Stress kan zeer uiteenlopende oorzaken hebben. Enkele voorbeelden:

• een drukke job
• combineren van je gezinsleven en je professionele ambities
• moeilijke veranderingen in je leven (bv. hervormingen binnen je bedrijf)
• emotionele levensgebeurtenissen (bv. echtscheiding of overlijden)
• te veel prikkels in de omgeving (bv. lawaai)
• overmatig gebruik van alcohol en drugs

De symptomen van overmatige stress zijn bij iedereen anders, en kunnen varieren van lichamelijke klachten tot gedragsproblemen. Enkele voorbeelden:

• verkrampte of pijnlijke spieren
• hoofdpijn
• slapeloosheid en vermoeidheid
• verstoorde spijsvertering
• hartkloppingen
• verhoogde prikkelbaarheid
• emotioneler reageren
• dwangmatig gedrag of eten

Psychotherapie kan een belangrijke bijdrage leveren om de onderliggende oorzaak van deze negatieve stress te dedecteren en de aandachtspunten voor jezelf te identificeren om stress te vermijden of verminderen. Een psycholoog kan je ook helpen om anders om te gaan met situaties die je niet kan veranderen, zodat die situaties minder stress bij je opwekken of je persoonlijke draagkracht groter wordt.

Wanneer je gedurende een langere periode aan veel inspanning stress wordt blootgesteld, kan je uiteindelijk afglijden naar een burnout. Je voelt je dan totaal opgebrand en kan geen energie of motivatie meer opbrengen. De extreme vermoeidheid waarmee een burnout gepaard gaat kan zeer verontrustend zijn, want je lijkt de greep over je eigen lichaam en je eigen leven te verliezen. Daarom is het belangrijk om tijdig te reageren op signalen die duiden op een overdaad aan stress of vermoeidheid, en misschien samen met een psycholoog te zoeken naar manier om je leven zo in te richten dat je beter kan doseren.

Bij een burnout is het belangrijk om de juiste factoren te identificeren die verantwoordelijk waren voor jouw overbelasting. De therapie is niet enkel gericht op het herstellen van je energiepeil en je welbevinden, maar is er ook op uit om te achterhalen hoe je de onderliggende oorzaken weg kan nemen. Soms zijn dit concrete situaties, maar met de hulp van je psycholoog worden vaak ook gedachtenpatronen bij jezelf blootgelegd die stress of overbelasting in de hand werken.

Assertiviteit

Dagelijks kom je in contact met andere mensen. Een goede en duidelijke communicatie, zowel op het werk als in de privésfeer is daarbij belangrijk. Je eigen gedachten en gevoelens goed kunnen vertalen vraagt de nodige vaardigheden en durf. Soms zitten gevoelens van minderwaardigheid of verlegenheid in de weg. Wanneer goed communiceren moeilijk is, kan dat zich vertalen in lichamelijke klachten, negatieve gedachten of een laag zelfbeeld.

Bij een gebrek aan assertiviteit, is het moeilijk om op te komen voor jezelf, voor wat jij denkt en voelt. Je mist het nodige vertrouwen om jouw plaats in het leven helemaal zelf te bepalen omdat je vast blijft steken in onzekerheid en zo kansen mist. Psychotherapie kan een hulpmiddel zijn om op zoek te gaan naar manieren om meer zelfvertrouwen op te bouwen. Samen met een psycholoog ga je aan de slag om je negatieve spiraal te doorbreken en je onzekerheid te vervangen door een gezonde dosis assertiviteit.

Faalangst

Wanneer de spanning die optreedt in een situaties waarin je moet 'presteren' wordt te groot wordt, spreken we van faalangst. Faalangst kan optreden in verschillende situaties:

• motorische faalangst: bv. sportwedstrijd
• cognitieve faalangst: bv. examens
• sociale faalangst: bv. spreekbeurt of lezing geven, contact leggen met nieuwe mensen, seksuele handelingen

Faalangst verhindert je om het hoofd koel te houden in de gegegen situatie. Je bent dan eerder verward en kan je niet goed concentreren. Er treden ook lichamelijke symptomen op zoals zweten, hartkloppingen of het trillen van de handen. Dit maakt je nog onzekerder. Negatieve gedachten versterken de angst: "ik ga dat niet kunnen" of "dit lukt me nooit". De stress en de angst werken dan contraproductief. Want door de angst presteer je onder je mogelijkheden, wat het gevoel van onkunde nog versterkt. Ironisch genoeg werkt de faalangst zo het 'falen' net in de hand, en lijkt de faalangst zo door de feiten bevestigd te worden.

Psychotherapie kan een manier zijn om de cirkel te doorbreken, door samen met een psycholoog de patronen bloot te leggen die je faalangst in de hand werken, onderhouden en bevestigen.

Psychologen en Psychotherapeuten in ons team