Relatietherapie

Met relatietherapie beginnen is vaak geen gemakkelijke stap. Meestal slepen de relatieproblemen die de stap noodzakelijk maken, al een hele geschiedenis met zich mee. Relatietherapie wordt dus dikwijls pas overwogen als alle andere opties niet hebben geholpen. Hierdoor wordt de stap vaak (te) laat gezet. Want beginnen met relatietherapie vergt van elk van jullie heel wat moed en engagement.

Relatietherapie loopt typisch altijd met beide partners samen. Toch kunnen er in het kader van bijvoorbeeld de intakefase redenen zijn om individuele sessies te plannen. Ook kan het in de loop van het proces nuttig zijn om bijvoorbeeld bepaalde individuele zorgen door te spreken of om een probleem duidelijker te krijgen. De afspraak bij de individuele gesprekken is steeds dat er geen geheimen (zaken die de partner niet weet) verteld worden.

In therapie bij een relatietherapeut

Relatietherapie start, zoals elk therapeutisch proces, met een verkennend gesprek waarbij jullie motivatie en hulpvraag extra aandacht krijgen. Daarnaast is het belangrijk dat jullie zich als koppel goed voelen bij de therapeut in kwestie en bij zijn of haar aanpak van jullie klacht. Dit zal in een eerste gesprek voor een groot deel al duidelijk worden. Enkele voorbeelden van hulpvragen zijn:

• Er is te veel conflict tussen jullie.

• Jullie willen weer verbondenheid voelen.

• Na de geboorte van de kinderen zijn jullie uit elkaar gegroeid

• Eén van jullie heeft een buitenechtelijke relatie (gehad).

• Je partner geeft je geen vrijheid en dat voelt verstikkend.

• Jullie willen beslissen of jullie de relatie verder willen zetten.

• Er is een gemis aan intimiteit in jullie relatie.

• Jaloezie verstoort het het evenwicht binnen jullie relatie.

• Verlatingsangst of bindingsangst ondermijnen het vertrouwen in jullie relatie.

Na de eerste kennismaking volgen enkele verdere verkennende gesprekken. Vaak wordt na enkele gesprekken een evaluatie ingelast waarbij gekeken wordt of de therapie nog voldoet aan ieders verwachtingen en hoe iedereen zich voelt bij de therapie. Afhankelijk van jullie klacht, kan het aantal sessies die nodig zijn om de gewenste vooruitgang te boeken, sterk variëren. Sommige koppels komen tot een besluit in 5 gesprekken, voor anderen zijn 15 sessies of meer nodig om voldoende vat te krijgen op wat er tussen hen speelt.

Therapie is pas zinvol als jullie beiden voldoende engagement tonen naar de gesprekken. Engagement betekent dat je durft te kijken naar je eigen aandeel in het ontstaan of de evolutie van de problemen, en de bereidheid hier aan te werken.

De hulpvraag waarvoor je in relatietherapie wil, mag ook best verschillen tussen jullie beide (bv. ik wil minder conflict - versus - ik wil meer verbondenheid voelen in de relatie). Maar ze kan niet haaks tegenover elkaar staan (bv. ik wil de relatie op een vriendschappelijke manier beëindingen door er in therapie over te spreken - versus - ik hoop door de gesprekken terug samen te komen). In dat geval heeft relatietherapie geen zin, want ze is gedoemd te mislukken.

Een relatietherapeut is meerzijdig partijdig, wat betekent dat hij of zij geen partij zal kiezen, noch voor de ene, noch voor de andere. Jullie klacht wordt ook steeds gezien als iets dat gegroeid is tussen jullie beiden, iets waarin ieder van jullie zijn of haar aandeel heeft.

Relatieproblemen oplossen

In therapie proberen we samen te komen tot een goed inzicht in de patronen in jullie relatie die het jullie moeilijk maken. Hiervoor kijken we niet alleen naar wat er in het heden tussen jullie speelt, maar ook naar jullie relatiegeschiedenis en soms naar jullie gezin van oorsprong. Het terug gaan naar het verleden kan zin hebben om te begrijpen hoe bepaalde patronen ontstaan zijn. De relatievorm die voor jou veilig of net beangstigend aanvoelt en je reactie hierop, is vaak terug te brengen tot de allereerste relaties die je had (bv. met je ouders).

Het is in elk geval heel belangrijk dat jullie alletwee bereid zijn om te kijken naar je eigen aandeel en niet alle schuld bij de ander willen zoeken. Hieronder zijn enkel voorbeelden van wat belangrijk is in een relatietherapie:

• Je tracht te spreken in de 'ik' vorm.

• Je probeert verwijten te vertalen in wensen. (bv. 'Je bent er nooit' wordt: 'Ik mis je')

• Je probeer te nuanceren ipv te generaliseren. (bv. 'Hij wil altijd' wordt: 'Hij wil vaker dan mij')

• Je spreekt op een respectvolle manier.

• Je bent duidelijk en eerlijk. (dus niet: Je zegt A, maar heel je houding vertelt B)

• Als er sprake is van geweld, wordt er eerst veiligheid gecreeërd

De uitkomst van relatietherapie is niet altijd dat koppels dichter bij elkaar komen. Soms is het net omgekeerd en gaat het koppel uit mekaar. Relatietherapie tracht jullie te helpen om jullie relatieproblemen op te lossen. Soms ligt die oplossing binnen jullie relatie, maar soms dus ook niet.

Je relatie redden

Relatietherapie wordt niet zelden gezien als 'de laatse strohalm'. Jullie willen het dan nog een laatste kans geven, toch zeker zijn dat jullie alles geprobeerd hebben om jullie relatie te redden. Zeker wanneer er ook kinderen zijn, is het beëindigen van de relatie een heel zware beslissing. Dit geeft natuurlijk veel druk binnen de relatie en vaak ook binnen de therapie.

In therapie wordt er gezocht naar die voorwaarden die voor ieder van jullie noodzakelijk zijn om gelukkig samen te kunnen leven. Daarnaast kijken we in welke mate de partner hieraan tegemoet kan en wenst te komen. In een conflictsituatie kan dit vaak een erg moeilijk en moeizaam proces worden. Soms blijkt dan dat scheiden alsnog de minst slechte oplossing is.

We zien ook steeds vaker ouders die zoeken naar een soort middenweg, ook wel 'derde weg' genoemd. Hierbij wordt gezocht naar een alternatieve oplossing ergens tussen een radicale breuk en een ongelukkig leven samen. Het zoeken naar een dergelijk compromis kan zich vertalen in bijvoorbeeld een lat-relatie, maar doorgaans is het een heel unieke oplossing die meer aansluit bij de specifieke noden van alle leden van het gezin (bijvoorbeeld ouders leven afwisselend in het ouderlijk huis en de kinderen wonen er altijd).

Het onderzoeken van jullie noden en het vertalen van die noden in een nieuwe manier van samenleven, kan ook met de hulp van een relatietherapeut.

Seksuele problemen

Tijdens een relatietherapie wordt er ook aandacht besteed aan het effect van jullie problemen op jullie beleving van intimiteit in zijn totaliteit, waaronder ook de beleving van jullie seksualiteit. Vaak komen relatieproblemen of de onderliggende processen eerst tot uiting in het seksuele leven en niet in het samenleven op zich.

Een seksueel probleem kan aan de basis liggen van een relationeel probleem. Maar omgekeerd heeft een relationeel probleem vaak ook directe gevolgen op jullie seksuele leven. Hierbij zal de relatietherapeut samen met jullie bekijken welke invalshoek voor jullie als koppel het meest zinvol is.

Enkele voorbeelden van seksuele problemen die kunnen spelen in jullie relatie:

• geen zin in seks

• pijn tijdens het vrijen

• erectieproblemen

• vaginisme

Seksualiteit is vaak een van de moeilijkere kwesties in een relatietherapie. Soms omdat de problemen die tussen jullie spelen vooral binnen jullie seksualiteit tot uiting komen, soms ook gewoon omdat seksualiteit voor veel koppels een moeilijk thema blijft omdat er veel (lichamelijke) verschillen spelen.

Relatietherapeuten in ons team